آسیب شناسی کاهش صله رحم

آسیب شناسی کاهش صله رحم

سفارشات زیادی در آئین ملی و مذهبی ما برای به پا داشتن مهمانی وهمدلی کردن درکنار یکدیگر وجود دارد.

از دیر باز ما ایرانیان به مهمان نوازی و سفره داری و محبت به همدیگر و بستگان خویش زبان زد بوده ایم .

در مهمانی های ما ایرانیان ومسلمانان ،تقویت همدلی و کارگشایی از یکدیگر و شادابی همگانی صورت می پذیرد.

اما چندی است که به بهانه های گوناگون مهمانی ها به خوی اشرافیگری تنزل درجه داده و از اعتبارش کاسته شده است. بزرگترین دلایل  کمرنگ شدن و بر چیده شدن مهمانی های خانوادگی و دوستانه ؛

هزینه های سنگین پذیرایی درپی گرانی ، مهاجرت و دوری مسافت ها ، شکاف طبقاتی اجتماعی واقتصادی. دل ‌مشغولی‌ها و یا اشتغال فراوان .کمبود وقت،کم شدن حس مسئولیت‌پذیری نسبت به دیگران، بسنده کردن به روابط مجازی که ارتباط دیداری جای خود را به ارتباط مجازی داده است. ضعف توجه به تعالیم اجتماعی دین، عدم بهره‌ گیری درست از آن در سازماندهی و مدیریت زندگی پیچیده امروزی، تنزل شأن و موقعیت ارزش‌های اخلاقی، تقسیم کار صنعتی، فعالیت اقتصادی مستمر برای تأمین هزینه‌های معیشت با اجابت به حرص و طمع، کثرت ارتباطات بیرونی و از میان رفتن بسیاری از کارکردهای شبکه خویشاوندی درعرف موجود، نگرش‌های محاسباتی و فردگرایی و تجمل‌گرایی، کمبود و کوچک شدن فضای مسکونی، تأثیرپذیری از فرهنگ  تکبر و فخرفروشی. دلخوری ها و... برآورد شده است. و البته صله رحم از دو دهه گذشته به احوالپرسی های  تلفنی سپس پیامکی و... خلاصه شده است.

و بمرور بهانه ها و رفتارهای شگفت آوری که قدرت و سرمایه ی  ناشی از انسجام وهمدلی  و محبت را تضعیف  نموده  بر گرده ی رفتار فرهنگی ایرانیان  جا خوش کرد.

ترس از صله رحم و ضیافت به دلایل زیادی در باورهای جدید ایرانیان رخنه کرده است. فرار از ضیافت و مهمانی و صله رحم با سخت گرفتن در لوازم  پذیرایی و رفتارهای پذیرایی کننده و پذیرایی شونده رخ می دهد.

غافل از اینکه صله رحم می تواند بصورت فردی  یا گروهی با دعوت به ناهار و شام وعصرانه مختصر درمنزل. محل کار یا تفرجگاه ساده تر از آنکه درپندارمان سختش می گیریم برگزار شود.

حتی با دقت در رفتارهای سایر اقوام و ملل انیرانی در می یابیم که دید و بازدیدهای مناسبتی و یا  فوریتی با احترام میهمان و نکو داشت میزبان با صرف یک عصرانه ساده درباره موضوعات مختلف صورت می پذیرد. و روال همفکری و همدلی پایاپای به عنوان یک هنجار اجتماعی اتفاق می افتد. نجیب زادگی و وقار وادب و متانت شهروندان با رفتارهای فردی واجتماعی آنان برآورد می شود. نه با مقام و میزان درآمد واملاک ودارایی هایشان.

بااین پیش داشت می توانیم دریابیم که آسیب شناسی کاهش دید و باز دید ومهمانی های ما ایرانیان در چیست ؟.

بااین رویکرد در می یابیم که مهمترین آفت صله رحم گرانی نیست . بلکه ترس از تحقیر وتاذی همدیگراست.

ما از مزاحم بودن وتحمیل شدن فشار و مشقت برخود و یکدیگر می هراسیم.

توقعات نا منزهی که به یکدیگر تحمیل می کنیم می تواند منجر به تصرف این دیدگاه ناقص باشد که همه چیز به اوضاع مالی ما ارتباط دارد. که در حقیقت این  جمله ، پوششی برای فرار از واقعیتی بنام ترس از قضاوت ومقایسه است. قضاوت های بی پایه ای که دوستی ها ومحبت های عاطفی اقوام وبستگان و دوستان را کمرنگ می کند.

یکی ازگرفتاری  های ما در دورهمی های ناگوار و  گوارا متاسفانه  ورود به حریم خصوصی و پرسشهایی که می تواند منزلت و کرامت و حریم افراد و خانواده ها را تحت شعاع قرار دهد. ورود به پرسش ها و تجسس هایی که  نافی ارزشهای صله رحم . رفاقت. و رفتارهای فردی واجتماع است.

وارد شدن به پرسشهای فردی و خصوصی در حوزه ی مالی و میزان درآمد و دارایی . مسائل اعتقادی و حتی حیثیتی ، بسیار زشت و ناقض حریم است. اظهار نظر و پرسش وکنجکاوی وتجسس از چیزهایی که طرف مقابل را ناراحت می کند. همانند :

 پرسش از اندام و چاقی ولاغری. پرسش از چرایی ازدواج وعدم ازدواج وطلاق و... پرسش از ممر درآمد. و مقدار دارایی. پرسش از چرایی هایی که واقعا  پاسخ دادن به آن  باعث رنجش پاسخ دهنده است و حتی ممکن است برای طفره رفتن از آن به دروغ و یا رفتارهای منفی منجر شود.

گفتگو درباره مسائلی که باعث تنش وتناقض درآداب مهمانی می شود. و گفتنش به هیچ دردی نمی خورد. مانند مسائل سیاسی و حزبی  وبگیر وببند هایی که ممکن است باعث ایجاد جبهه برای طرف مقابل گفتگو گردد.

دیدارها و بازدیدهای خانوادگی و دوستانه ،انجمن و محفل سیاسی و اقتصادی و...نیست.

باید یاد بگیریم که برای یکدیگر آرزوی خوب داشته باشیم .

برکت در تندرستی. برکت در نشاط. برکت در دارایی ومال. برکت در شادکامی و....برای هم بخواهیم.

برکت خواهی ها چه در عزا و چه در شادی و صله رحم ها  نشان دهنده ی نجابت و مناعت طبع و خیر خواهی های بی دریغ ماست.

پرسش وعیادت از حال و احوال و تندرستی هم امری  طبیعی است. پرسش از روشهای خوش بودن طبیعی است. همفکری و هم افزایی برای برون رفت از یک مشکل وکمک به بر طرف شدن یک معضل بسیار لازم است. باید بین کنجکاوی بی جا و احوالپرسی وعیادت. بین تجسس و کمک. بین شوخی وطعنه حد مرز قائل بود.

در آموزه هایمان آموخته ایم که : اگر کسی نخواهد سفره دلش را برایتان باز کند اصراری برای تفتیش نداشته باشید و اگرهم تمایل داشت به اضلاع اختیارتان و به اندازه ظرفیتش راهنمایی و کمکش کنید. اما اگر چیزی نگفت و مکتوم خواهی در گفته هایش پیداست  بیش ازاین پیگیر نباشید. طعنه وهجو در گفته هایمان نباشد. بدون اجازه وارد اتاق و جاها و حریم های خصوصی کسی نشوید . اصرار به دیدن فیلم های خانوادگی. آلبوم ها وفایلهای صوتی وتصویر وپیام  یکدیگر نداشته باشید.و حتی به کودکانتان بیاموزید به وسایل خانه دست نزنند .

اگر امکان دارد کادوی کوچکی به میزبان یا کودکشان هدیه بدهید .

از به همراه بردن مهمان طفیلی  وقفیلی و کسی که در این مهمانی معذب است خوداری کنید.

ازدکور ومبلمان و اسباب میزبان عیب جویی نکنید. به دکور و وسایل تزئینی و کتاب ویا وسایل محل پذیرائی دست نزنید. و اصراری به تغییر دکوراسیون نداشته باشید.

در مهمانی ها ومیزبانی ها با گوشی های تان خلوت نکنید . از تلوزیون برای سرگرمی خود استفاده نکنید .

اتاقی را برای بازی کودکان و با نظارت نوبتی خودتان اختصاص دهید. ازکودکان خوب پذیرایی کنید.

 درباره دیگران غیبت و مشاجره و مذاکره  نکنید. و همدیگر را به مقایسه و قضاوت و تمسخر وتحقیر نکشانید.

درگفتگو ها قضاوت ومقایسه را کنار بگذارید. شوخی های گزنده و زاویه دار، متلک و طعنه آسیب زیادی به روابط تان و یا شخصیت وهویتتان وارد می کند.

دنبال نشر و پخش شایعه نباشید.

سعی کنید محفلتان را با شادی و سخنان نشاط آور و یا بازی های گروهی کم سر و صدا  گرم نگه دارید.

بیشتر گوش کنید و اجازه بدهید دیگران هم حرف بزنند. باصدای بلند حرف نزنید.

  با دهان پر و یا هنگام صرف غذا  صحبت نکنید.

به لقمه و غذای یکدیگر خیره نشوید . لوازم پذیرایی را مرتب بچینید که همه بتوانند براحتی از آن استفاده کنند.

تعارف و اصرار را کنار بگذارید. اصرار بیهوده باعث معذب شدن میهمان یا میزبان خواهد بود.

درجمع کردن سفره به میزبان کمک کنید. واز پذیرایی میزبان صمیمانه قدردانی کنید.

  سیگار نکشید . بوی سیگار ممکن است برای مهمان یا میزبان و یا کودکان آزار دهنده باشد.

دنبال کشف ماجراهای  پنهان و خصوصی دوست، اقوام و یا حتی نزدیکان درجه یک خود نباشید.

کنجکاوی های بی مورد باعث آزار دوستان وبستگان ما خواهد بود .

به خود حق ندهید که حق ورود به حریم دیگران را دارید.

بنیان دید و بازدید ها برای آرامش وهمدلی وهمفکری و همنشینی است.

بنا براین می توانیم  با همدلی و محبت صله رحم را باعث آرامش هم قرار دهیم.

والی الله المصیر

حمیدرضا ابراهیم زاده

20 فروردین 1398

تمامی حقوق مربوط به این اثر درانحصار مولف محفوظ است.